Ymgynghoriad yr Hydref 2021
Beth gafodd ei drafod?
Ar 10 Tachwedd, cyfarfu ein Bwrdd Sain bron drwy Zoom ac ymgynghorwyd â hwy ar y pynciau canlynol:
- Datblygu Cynllun Gweithredu Cymru ar gyfer Clefydau Prin
- Uwchsgilio a phrif ffrydio genomeg drwy gyfleoedd addysg a hyfforddiant i weithluoedd gofal iechyd
- Pennu Blaenoriaethau PPIE ar gyfer y flwyddyn i ddod
Ymgynghoriad 1: Clefydau Prin: Datblygu Cynllun Gweithredu i Gymru
Arweinwyr y Sesiwn: Emma Hughes (Rheolwr Polisi ac Ymgysylltu – Cymru – Genetic Alliance UK);
Dr Graham Shortland (Pediatregydd Ymgynghorol – Ysbyty Plant Arch Noa Cymru; Cadeirydd RIDG/GGCP).
Mae Fframwaith Clefydau Prin newydd y DU, a gyhoeddwyd ym mis Ionawr 2021, yn nodi pedair blaenoriaeth sy’n manylu ar sut y bydd y DU yn mynd i’r afael â’r heriau a wynebir gan y rhai sy’n byw gyda chlefydau prin:
• Helpu cleifion i gael diagnosis terfynol yn gyflymach
• Cynyddu ymwybyddiaeth o glefydau prin ymhlith gweithwyr gofal iechyd proffesiynol
• Cydlynu gofal yn well
• Gwella mynediad at ofal arbenigol, triniaeth a chyffuriau
Mae Grŵp Gweithredu Clefydau Prin Llywodraeth Cymru (GGCP) wedi cael y dasg o ddatblygu cynllun gweithredu ar gyfer y fframwaith hwn yng Nghymru (erbyn mis Ebrill 2022); mae’r ymgynghoriad hwn yn rhan o’r cynlluniau i sicrhau bod llais y rhai y mae clefydau prin yn effeithio arnynt yn parhau i fod yn ganolog i ddatblygiad ymateb i Gymru.
Crynodeb o’r pwyntiau allweddol
• Grymuso cleifion a gwneud penderfyniadau ar y cyd; teilwra gofal i’r unigolyn
• Gwell cydgysylltu rhwng clinigwyr mewn gwahanol arbenigeddau ac ardaloedd daearyddol
• Mynediad hawdd i gofnodion iechyd llawn cleifion gan dimau clinigol
• Cynyddu ymwybyddiaeth yn y gymuned gofal iechyd
• Llwybrau cyfeirio ac atgyfeirio clir at gymorth, diagnosis a thriniaeth
Sylwadau Arweinwyr yr Ymgynghoriad / Camau Nesaf
Bydd Emma a Graham yn ystyried eich holl sylwadau ac ar hyn o bryd maent yn cynnal sesiynau ymgysylltu eraill â chleifion i gyfrannu at ddatblygu cynllun gweithredu Cymru
Ymgynghoriad 2: Addysg Genomeg: Uwchsgilio a Phrif Ffrydio Genomeg ar draws gweithluoedd gofal iechyd
Arweinydd y Sesiwn: Dr Alex Murray (Arweinydd Clinigol ar gyfer Gwasanaeth Genomeg Feddygol Cymru Gyfan; Cadeirydd Gweithlu a Hyfforddiant Partneriaeth Genomeg Cymru) Arsylwodd cydweithwyr eraill y sesiwn: Gemma Roscrow a Keri Jones (Partneriaeth Gwasanaethau a Rennir GIG Cymru – Gwasanaeth Caffael); Hilary Wickett (Addysg a Gwella Iechyd Cymru)
Rhoddwyd trosolwg o’r ddarpariaeth addysg genomeg bresennol drwy’r MSc a’r rhesymeg y tu ôl i newid i ddarpariaeth i fod yn gwrs mwy modiwlaidd. Nodwyd bod y nifer sy’n manteisio ar MSc llawn yn hanesyddol isel, ac efallai na fydd yn cynrychioli’r buddsoddiad gorau o ran cyllid; y nod yw y byddai sail fodiwlaidd i ariannu cyrsiau yn cynyddu’r nifer sy’n manteisio ar gyrsiau ac yn ehangu cyrhaeddiad ymhlith arbenigwyr gofal iechyd. Rhannwyd y grŵp yn dair sesiwn drafod lle gofynnwyd i chi ystyried y canlynol:
• Eich barn ar y model newydd arfaethedig ar gyfer darparu addysg genomeg i’r gweithlu gofal iechyd ehangach
• Sut y byddwn yn mesur effaith y dull newydd hwn (darpariaeth fodiwlaidd) – sut y byddwn yn gwybod bod cyflwyno’r newidiadau hyn wedi gwneud gwahaniaeth i gleifion ac ansawdd eu gofal?
• Oes unrhyw agweddau eraill ar addysgu’r gweithlu gofal iechyd ehangach mewn genomeg nad ydym wedi’u hystyried?
Crynodeb o’r pwyntiau allweddol
• Gwneud modiwlau perthnasol yn rhan o hyfforddiant gorfodol, arfarniadau rheolaidd a DPP i sicrhau y bydd staff sydd angen y wybodaeth yn ymgysylltu
• Meddwl y tu hwnt i weithwyr gofal iechyd proffesiynol – darparu rhai adnoddau sylfaenol a all fod o ddefnydd i aelodau o’r cyhoedd sydd â diddordeb
• Cael gwell dealltwriaeth o’r rhwystrau presennol i bresenoldeb, e.e. cymorth ar gyfer absenoldeb astudio
• Ystyried sut i gymell gweithwyr gofal iechyd proffesiynol (nad ydynt yn glinigwyr meddygol) i gwblhau modiwlau
• Yn hanfodol ei ymgysylltu â’r budd i gleifion – defnyddio straeon ac enghreifftiau cleifion go iawn; yn gysylltiedig â sicrhau bod cynnwys yn amlwg yn berthnasol i ymarfer clinigol
• Atgyfnerthu ac annog hunan-gymhelliant i ddysgu sgiliau newydd gan gydnabod y gallai rhai staff fod yn fwy gwrthwynebus ac angen mwy o gymorth a chyfleoedd i gymryd rhan
Sylwadau Arweinydd yr Ymgynghoriad / Camau Nesaf
Bydd allbwn yn llywio’r broses gaffael ar gyfer darparu addysg genomeg yn fodiwlaidd i’r gweithlu gofal iechyd ehangach yng Nghymru. I gydnabod yr angen i adnoddau addysg fod ar gael i gynulleidfa gyhoeddus ehangach, fe’ch cyfeiriwyd at FutureLearn.com a’r Rhaglen Addysg Genomeg (GEP) a ddarperir gan Health Education England
Blaenoriaethau Cynnwys Cleifion a’r Cyhoedd (CCC) Partneriaeth Genomeg Cymru
Yn dilyn trafodaethau blaenorol ynghylch ehangu CCC Partneriaeth Genomeg Cymru, gofynnwyd i chi:
• Beth, yn eich barn chi, fyddai’r cam neu’r flaenoriaeth nesaf i gynyddu gwaith cynnwys Partneriaeth Genomeg Cymru?
Eich awgrymiadau
• Y neges amlwg oedd codi proffil Partneriaeth Genomeg Cymru a genomeg, a chynyddu ein heffaith
• Cynyddu’r sylw yn y cyfryngau (cymdeithasol a thraddodiadol) i godi ymwybyddiaeth – yn cynnwys ymgyrchoedd ehangach a hyrwyddo straeon newyddion da yn lleol yn rheolaidd
• Adnoddau i gefnogi aelodau’r Bwrdd Seinio fel eiriolwyr – darparu deunydd safonol (templedi llythyrau, cyflwyniadau) a hyfforddiant perthnasol i sicrhau cysondeb o ran negeseuon
• Defnyddio grŵp Cyn-fyfyrwyr – gall aelodau blaenorol y Bwrdd Seinio fod yn rhan o’r gwaith o
hyrwyddo genomeg; hefyd gyfoeth o wybodaeth i’w galluogi i werthuso rhaglen
• Defnyddio grwpiau ymchwil sydd â phrofiad CCC i gyrraedd mwy o bobl a rhannu arfer gorau; cysylltu â’u gwaith cynnwys sefydledig i gyfoethogi ein dull gweithredu
• Yn ogystal â bod aelodau’r Bwrdd Seinio yn bresennol ar Fyrddau Llywodraethu a Byrddau Rhaglenni, awgrymoch eu bod yn cael eu cynnwys mewn grwpiau gweithredu eraill gan Bartneriaeth Genomeg Cymru megis grŵp Cyfathrebu’r Bartneriaeth
• Estyn allan i addysgu ystod ehangach o’r cyhoedd, gan gynnwys ysgolion a Cholegau Chweched Dosbarth – pwysig teilwra cynnwys yn ôl grŵp oedran targed y gynulleidfa fel y bo’n briodol
• Estyn allan at fudiadau gwirfoddol, fel Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru, rhwydweithiau Iechyd a Gofal Cymdeithasol, C3SC (Caerdydd) a Rhwydwaith Seren (myfyrwyr chwecehd dosbarth) i rannu gwaith Partneriaeth Genomeg Cymru yn ehangach a chodi ymwybyddiaeth
• Cynyddu ymgysylltiad i godi proffil cyn recriwtio aelodau newydd o’r Bwrdd Seinio er mwyn sicrhau gwell amrywiaeth a chynrychiolaeth o boblogaeth Cymru
